Handig, Nieuws

Franse vertaalgids scheepvaart

De taal welke langs de rivieren en de Kanalen in Frankrijk gesproken worden hebben net als in het Nederlands te maken met veel vakjargon. Het personeel spreekt nauwelijks een buitenlandse taal . Dus de kennis van deze uitdrukkingen is geen overbodige luxe.

Het is mogelijk dat sommige zinsconstructies vereenvoudigd zijn om de communicatie tussen het personeel van de vaarwegen en de buiten- landse gebruikers van de vaarweg te vergemakkelijken.

Realisatie: Voies navigables de France
Directoraat personeelsorganisatie en beheer algemene middelen

Via internet kwamen we uit bij Sjaak Anders welke met de tjalk Hendrika Celina door Frankrijk is gevaren en onderstaande lijst heeft gemaakt. handig voor de recreatievaart.

LES VOIES NAVIGABLES DE VAARWEGEN 
Les voies navigablesDe vaarwegen 
fleuvesrivieren
rivières(zij)rivieren
caneauxkanalen
COULERZINKEN 
Le bateau a coulé en mer De boot is op zee gezonken
Au secours!Mon bateau coule. Help! Mijn boot zinkt
Nous avons fait naufrage Wij hebben schripbreuk geleden
Est-ce qe’ily a des noyes ?Zijn er drenkelingen ?
Non, tout le monde est sain et saufNee, iedereen is gezond en veilig. 
Tout l’équipage portait des gilets de sauvetage.De hele bemanning droeg zwemvesten
LE CANAL HET KANAAL
Il y a trois sortes de caneaux:Er zijn drie soorten kanalen : 
     Le canal de junction         Het verbindingskanaal
     Le canal latéral         Het lateraal kanaal 
     Le canalde dérivation       Het omleidings kanaal 
Un canal de jonction a un bief de partageEen verbingskanaal heeft een scheidingspand
Le ballisage De betonning
Le chenal est souvent baliséEen vaargeul is vaak betond
La couleur des balises est la meme que chez nousDe kleur van de bakens is hetzelfde als bij ons. 
      Rouge :larive droite, vert pour la rive gauche    Rood voor de rechteroever en groen voor de linkeroever
Parfois on se sert du noir au lieu du vertSoms gebruikt men nog zwart in plaats van groen
L’ÉCLUSEDE SLUIS 
Beacoup de écluses sont accioner à la main Veel sluizen worden nog met de hand bediend. 
D’autres son mecanisees ou automatiquesAndere zijn gemechaniseerd of automatisch
L’écluse est en panne.De sluis is stuk
Une éclusea des portes et des vannesEen sluis heft duren en kleppen 
La chute dans les petites écluses n’est en géneral pas plus que trois metres. Het verval in de kleine  sluizen is over het algemeen niet meer dan drie meter.
Quelques écluses sont équipees de bollards flottants. Sommige sluizen zijn uitgerust met drijvende bolders. 
Un Freycinet ou un trente huite métres.Een achtendertigmeter of een spits. 
Les écluses automatiques:De automatische sluizen: 
    Feu rouge: L’ecluse est fermée    Rood licht: de sluis is gesloten. 
    Ne brulez jamais un feu rouge.    Vaar nooit door rood licht.
Les  éclusiersDe sluiswachter(m/v)
Pour ouvrire et fermer les portes vous tournez une manivelle.Om de deuren te openen en te sluiten draait U aan de zwengel. 
LES AMARRAGES  DE LIGPLAATSEN 
Les amarrages sauvagesIn het wild/natuur liggen 
Amenez quelques piquets, une masse pour enfoncer les piquets dans la berge et une passerelleNeem een paar meerpennen mme, een vuistje omde meerpennen in de oever te slaan en een loopplank. 
Les ammarresDe landvasten
Le chemin de halageHet jaagpad
Est ce quíl y a assez de profondeur ou assez déau? Is er genoeg diepte of stat er genoeg water?
L’eaude potable.drinkwater
Dans les villes et villagesily a parfois des bons quais avec des prises d’électricité et des robinets d’eau.In de steden en de dorpen zijn er soms goede kaden met elektra en waterkranen 
Les portsde plaisanceons souvent des douches et même une machine à laver, mais ils sont Presque toujours payants. Jachthavens hebben vaak douches en zelfs een wasmachine, maar er moet bijna altijd voor betaald worden 
Ont trouve de plus en plus des pontons installés par le VNFMen vindt hoe langer hoe meer drijvende steigers aangelegd door de VNF
NAVIGATION DE SCHEEPVAART
La navigation professionelle sappelle en France :navigation de commerce ou “commerce”. De beroepsvaartheet in  Frankrijk;navigation de commerce of commerce
La navigation de plaisance est souvent désigné comme “plaisance” De pleziervaart wordt vaak aangeduid als Plaisance
Le bateauDe boot
Tribord et bâbordStuur- en bakboord
Le bateau a une coque, un pont et une superstructureEen boot heft een romp,een dek, en een opbouw
Un navire a une proue et une poupe.Een schip heft een boeg en een kont. 
Les feux de navigation sont obligatoireNavigatieverlichting is verplicht.
Le feu de mat, le feu de poupe,les feux des tribord et bâbordHet toplicht,het heklicht,de stuur-en baskboordlichten.
L’EQUIPEMENT TECHNIQUE DE TECHNISCHE UITRUSTING 
L’équipement technique d’un bateau est constitué de trios éléments: De technische uitrustingvan een boot bestaat uit drie elementen:
Le système de propulsion,le système de conduite et l’instalation de électrique.Het voortbewegingssysteem, het besturingssysteem en de elektrische installatie.
Le moteur,l’inverseur,l’arbre d’h’lise et l’helise forment ensemble le système de propulsionDe motor,de keerkoppeling,de schroefas en de schroef vormen samen het voortbewegingssysteem.
Le gouvernail, la barre à roue et le système hydraulique ou les chaines on appelle le système de conduite.Het roer, het stuurwiel en het hydraulisch system of de kettingen noemt men het besturingssysteem.
L’installation électrique est formée par l’alternateur les batteries, les cables,les fils, les fusible et les interupteurs. De elektrische installatie wordt gevormd door de dynamo,de accu’s, de kabels, de bedrading , de zekeringen en de schakelaars. 
LA PANNE PECH
La panne:6etre en pannePech, pech hebben
Mon moteur ne marche pas,est en panne, est casséMijn motor is kapot
Quand un moteur ne veut pas démarrer, il peut y avoir plusieurs raisonsAls een motor niet wil starten, kunnen er verschillende oorzaken zijn :
La batterie est à plat ou le d’marreur eat défectueux.De accu is leeg of de startmotor is defect. 
Ca peut aussi être une question d’alimentation de carburant.Het kan ook een kwestie van brandstoftoevoer zijn 
De toutes facons n’oubliez pas de controler l’huile et l’eau tous les matinsavant le d’part.Vergeet in ieder geval niet om elke morgen voor vertrek olie en water te controleren
Il est recommandé d’avoir toujours quelques pieces de rechange à bord Het verdient aanbeveling altijd enige reserveonderdelen aan boord te hebben.
Par example: des filtres,une courroie et des fusiblesBijvoorbeeld:filters,een V-snaar en zekeringen
Une hélice de reserve est très pratiqueEen reserve schroef is heel practisch 
Propulseur d’étraveBoegschroef 
LE GAZ HET GAS 
Vous avez besoin d’une bouteille (bonbonne) de gaz.U heeft een fles gas nodig 
Les bouteilles SHELL et BUTAGAZ ont le meme racordement. De flessen van SHELL en BUTAGAZ hebben dezelfde aansluiting.
LA MÉTEOHET   WEER 
Les prévisions météorologique; la MétéoDe weersvoorspelling; het weer
Le tempsHet weer
Beau tempsMooi weer 
Mauvais tempsSlecht weer 
Le soleil;ensoleilléDe zon; zonnig
La pluie;pluvieuxDe regen; regenachtig
La nuage;nuageuxDe wolk; bewolkt
Dégagé;ciel dégagéOnbewolkt,onbewolkte hemel
Clair;par temps clairHelder, bij helder weer 
Le brouillardDe mist 
Le vent;vent faible;vent moderé;vent fort.De wind;zwakke wind;matige wind;harde wind.
La force du vent De windkracht
Une averse Een bui.
Une dépression Een lagedrukgebied(depressie)
Une anticycloneEen hogedrukgebied
LE CARBURANT DE BRANDSTOF
Essencebenzine
dieselWitte diesel
Gazole, gazoil,fuelRode diesel ( in belgie: mazout)
Une station-serviceEen tankstation
Un jerrican Een jerrycan 
Un camion-citerneEen tankauto
LE VHF DE MARIFOON 
LE CART D’EAUDE WATERKAART  
Tirant d’eau ,; T.E.De diepgang
Tirant d’air  ;T.A.kruiphoogte
Pont tournantdraaibrug
Pont levisophaalbrug
Pont levanthefbrug
Pont suspenduhangbrug
passerellevoetgangersbrug
Pont canalaquaduct
souterraintunnel
Écluse de garde Keersluis 
barragestuwdam
tremateroplopen
croisertegemoetkomen
ancrerankeren
cornertoeteren
Le chenalDe vaargeul
Une baliséEen boei
Les épisDe kribben
Rive gauchelinkeroever
Rive droiterechteroever
accostageaanleg
bollardbolder
anneauring
envasédichtgeslibd
crueHoog water
Le courant fortDe sterke stroom 
Un courant traversierEen dwars stroom
Location de bateaux botenverhuurbedrijf
La rampeEen schuine helling om een boot te water te laten 
Location de VTTATB verhuur
Vélo Tout Terrain  All Terrain Bike 
Zone portuaireHavengebied 
Chemin de halagejaagpad
Sauf plaisance Uitgezonderd pleziervaart.
Bron: Sjaak Anders

Het scheepsalfabet in de franse taal

A a         ( Agen )
abordageCollision aanvaring
accostageZone(quai,berge)por accoster un quai ou bord `a bord , avec un autre bateauAanlegplaats voor schepen 
accosterSe placer le long d’un quai ou bateauLangszij een kade of schip komen 
affluentCourse d’eau se jetant dans la voie principale Richting stroom hoofdvaarwater. 
agrèsTout le quaiconcerne l’équipement bateautuigage
alternatSens uniques alternésSpecifieke richting, afwisselend beide zijden 
Amarrage simpleInfrastructure permettant amarrage sans danger Eenvoudige aanlegplaats zonder voorzieningen 
amarreCordage servant aà tenir le navire à quai Lijn om een schip aan een kade vast te leggen. 
amasseAmas de bateaux en attente d’écluseWachtrij voor de sluis 
amontSource du cours d’éau.Oorsprong waterstroom 
apparauxEnsemble de materiaux de navigationnavigatieapparatuur
appontementAncrage permettant aux bateaux accosterAnkerplaats voor  wachtende schepen
Arche marinièreArche de passagesous sous  le pontVaargeul onder de brug 
ascenseurËlevateur à bateaux permettant le franchisementde fortes dénivellationsScheepsliftvoor een groot niveauverschil te overbruggen 
automoteurTous les bateaux avec une moteurAlle gemotoriseerde schepen 
atterrissementDépotsde matériaux pouvent créer un îlot ou une plage.Materialen opslag voor het bouwen van een eiland of strand (al of niet in het water)
avalDescente du course d’eau vers l’embouchurebenedenstrooms
avalantBateaux se dirigent vers l’aval dansle sens du courantSchepen die stroomafwaarts varen 
Avis à la batellerieInformations affichiées indiquant les conditionsde navigationsur la voie. Scheepvaartberichten op de borden langs de waterwegen. 
B b    
      (BELLEVILLE)
Bâbord La gauche de navire, de lárriere vers lávantBakboord. Linkerzijde naar voren gezien 
bacBateau assurant la traversée de la voie d’eauPont 
bachotPetit bacVeerpontje, losvarend. 
bajoyerParoi laterale de l’éclusesluiswand
balisageEnsemble de marques sur les caneauxbetonning
bargeBateau dépourvu de système propulsifsleepboot
Barge de poussageBateaux prévu et aménagé por 6etre pousséduwboot
barrageOuvrage édifié en travers d’un cours d’eau afin de retenir les eaux en periode d’étiage stuw
Barrage-réservoirIls permettent de stocker l’eau por le soutien  d’étiage l’écr6etagedes crues et ou làlimentation des caneaux. stuwmeer
barreFranche ou á roue, sert á accioner le gouvernailhelmstok
bassinerAction d’écluser/vider l’’ecluseVullen/leegmaken sluis
batardeauDique provisoireTijdelijke dam 
bateauEn navigation intérieure.transporter marchandise ou passagers Schip/boot
batellerieEnsemble de la profession du transport par eaubinnenscheepvaart
Battre en arrièreMettre le moteur en marche arrièreAchteruit slaan 
batillageRemous créér pa run bateauStroom veroorzaakt door een boot
bergeTalut bordant le lit d’unerivière ou canalwallekant
biefPartie de la voie d’eau comprise entre deux ouvrages(l’écluse ou barrage)Kanaaldeel tussen twee sluizen en/of stuwdam 
Bief de partageC’est le bief le plus élevé.Hoogste kanaalpand
bollardOrgane d’amarragecylindrique à terre ou bateau bolder
bourdePerche en bois Houten afmeerpaal 
C c               
           (Charmes)
cajolageSe servir du courant pour tourner le bateauxAfzwaaien van de kant 
canalVoie d’eau artificiellekanaal
Canal de dérivationCanal permettent aux bateaux d’éviter une section Stuk kanaal langs onbevaarbare rivier of om grote rivierbocht aft e snijden.
Canal de junction à           bief de partageCanal joignant deux cours d’eau séparéspar une ligen de partage des eaux , gr6ace à une système d’alimentation artificielle.Een strekdam  om twee vaargeulen te scheiden 
chenalPartie navigable du canal ou de la rivièreVaargeul in kanaal of rivier 
Chemin de halageChemin suivant la rive pour halage des bateauxjaagpad
chômagePériode d’interruption de la navigationKanaalstremming 
chuteDifférence du niveau d’eau dans l’écluseVariatie in waterstand sluis
clapotAgitation du plan d’eauKabbelende golfjes nom donné
Cliquet de securitéErgot de servant à bloquer la manivelleVeiligheidspal sluisdeurklep 
conducteurLe commandant du bateauschipper
confluentPoint de rencontre bateauxSamenvloeing rivieren
convoiEnsemble de plusieurs bateauxKonvooi van schepen 
Contre de halageLe chemin de contre halage situé opposé chemin de halageGebied aan de andere kant van het jaagpad voor passage schepen 
D d                
            (DECIZE)
darseNom donné à un basin dun port havenkom
Déchirage d’un bateau Mise hors d’usage d’un bateau soit par destruction slopen
DéfenseProtectionde la coque ou portage, de ballons ou de pare-battagesBescherming van kunstwerken in het water
défensesSortes de ballons servant à protéger la coqueWillen 
délaiséCanal ou rivière ne se fait plusKanaal- of rivierpand, buiten gebruik
Dériviation Canal artificiel latéral à la rivièreStuk kanaal langs /evenwijdig  aan rivier
Descente sur nageDescante sans propulsion à l’aide du courant.drijven
déversoirSeuil par où l’eau s’écoule à l’aval de l’écluseOverlaat/overloop sluis
diqueObstacle artificielservant à contenir les eaux, sur lequel est implanté en cr6ete le chemin de service dijk
Duc d’albe Proteaux enfoncés dans le fond de la voie d’eau permettant l’amarrageducdalven
E e               
              ( Epinal)
Échelle de éclusesSuccession d’écluses tres rapprochées permettant au canal de franchir une déclivité importante.Korte opeenvolging van sluizen welke een steile helling overbrugt.
écluseOuvrage de sas construit sur une rivière pour paser bateaux. ssluis
écoirePiece de bois servant à tenir écarté le bateau de la rive Drijvende balk om het schip van de kant te houden
Escalier d’éclusesLes sas jointifsOpeenvolging van meerdere sliuiskolken 
esparPerche flottante Drijfbaken/staak
Engin flottantConcerne les engins de travail, grues,draguesDrijvende kraan, werktuig, enz.
estacadeLéstacade d’atttente et de guidage facilité vitessePaalwerk voor/na de sluis
Établissement flottant Pontons non destinés à être d’placesPermanent ponton
étiageNiveau le plus bas de la voie d’eau Laagste waterstand 
F f  
        (FONTENOY)
Formation d’coupleBateaux accouplés bord à bordGekoppelde vaartuigen boord/boord
Franc-bordDistance entre le niveau de l’eau et la partie supérieuredu pont d’un bateau mesurée aumilieu de sa longueurVrijboord 
G g         
        (GALLICIAN) 
gabaritDimensions maximales des bateauxMaximale bootafmetingen. 
Gabarit FreycinetUn gabarit défini par la loi de 1879.écluses 39×5,20, bateau 38,5 x 5.05 m. Maximale afmetingen voor de kanalen , vastgelegd per wet in 1879Sluis:39 x 5.20 boo6: 38,5 x 5.05
GarageZones strationement par les bateaux en attenteWacht/uitwijkgebieden  voorschepen
Gare d’eauGare fluviale accueillant un grand nombre de bateauxOpleggebied voor schepen 
GaffePerche avec croc.Bootshaak 
H h                
             (HOMPS)
halageAction de tracter un bateau à l’aide d’un cableJagen van een boot.
Haut fond Zone de faible profondeur, dit de faible mouillageAnkerdiept/geuldiepte. 
Halte fluvialeStructure destinée à l’arrêt et au stationnement des plaisanciers de passageGratis aanlegplaats voor boten 
L l                     
             (LATTE )
Lac réservoir= barrage réservoirStuwmeer/voorraadmeer.
M m     
           (MOISSAC)
Matériel flottantRadeau pouvent être déplacé,non bateauDrijvend material 
Menue embarcationBateau de moins de 20 tons Boten minder dan 20 ton 
MontantBateau qui remonte le courantVaren  tegen de stroom in 
MouillageProfondeur du chenalgeuldiepte
N  n     
         ( Narbonne)Nolisage


Mise en location d’un coche de plaisanc 


Boot te water laten 
Navigation à la dériveLa navigation se fait au gré du courant moteur arrêt‘wegzwaaien door achteruitslaan. 
N.G.F.Nivellement Général de France au niveau de la merKanalen t.o.v.zeeniveau
N.N.N.Niveau Normal de Navigation , garanti aux bateauxWaterdiepte in kanalen. 
P p     
     (PONTAILLER) 
palplanchesLes palplanches correspondent au disposif metalliqueprotection des berges Stalen damwand  voor bescherming wallekant. 
Pare battageSorte de ballonen caoutchouc protégéLe coque wil
pardonFête annuelle et traditionelle (réligieux et patrotique)Jaarlijks feest
Passé à poissonsPassage dans un barrage destiné aux poissons migrateurs Vissetrappen in stuwdammen 
pénicheBateau de rivière en général motoriséEen spits of iets kleiner schip.
Pente d’eau Concu par le professeur Jean Aubert, ouvrage dàrt permettant le franchissement d’une dénivellation sans bac mobile.On d’place seulement une masse d’eau à lintérieur d’une rigole en maconnerieEen helling waarop een massa water wordt verplaatst mer daarin een schip d.m.v.twee locomotieven. 
percheélement fixé à proximitéa l’écluse. Werkgebied voor en achter de sluis. 
pertuisBien avant l’ère des écluses à sas , les bateaux franchissement les d’nivellations par des pertuis ou <portes marinières>:une ouverture dans la barrage était obturéepar une porte démontable bois. Sluisdeurenen/od doorvaart openingen in een dam gedurende heel hoog water. Ook een vernauwing in een vaarwater. 
Plan inclinéOuvrage de franchissement funiculaire permettant de dépalcer un bateau dans l’eaud’un bac ou à sec. Installatie om een boot in een dok  of op de kant te krijgen. 
PONT MOBILES Beweegbare bruggen 
Pont levisUn portique relever le tablier a la verticaleklapbrugr
Pont oscillantPont basculant se soulevant de quelques dm pour laisser passer la corde de halageEen gedeelte van de klep, welke kon drijven om de jaaglijn door te halen.
Pont basculantPont levis sans portique avec contrepoids.Klapbrug zonder portal, met contragewicht
Pont tournant à mainUne pont tourner .le pontier tourne une manivelleDraaibrug handmatig bediend
Pont tournant a brasLe pontier pousse un angle du tablier pour la faiDraaibrug met een boom bediend.
Pont transporteurPont a tablier élevé est suspendue une plat-form mobilehefbrug
Pont canalAquaduc a un canal de franchir une rivière, une voie ferrée ou une route aquaduct
poupePartie arrière de navire scheepskont
prouePartie avant du navire steven
Q  q
QuilleKiel 
R   r  (RICHARDMENIL)
radierMaconnerie du fond du sas De sluisdrempel 
Rigole d’allimentationElle approvionne en eau le canal de lac, étang ou une rivière jusquàu canal Aanvoergeul vanaf voorraadbekken of riviernaar het hoogste pand kanaal. 
Rivière canaliséRivière aménagée notemmant par les barrages couples à des écluses pour regular les niveaux des eaux.Kanaal waar de waterstand wordt geregeld door stuwdammen en sluizen.
S s (St Jean de Losne )
sasBassin de l’écluseSluiskamer/kolk
sassementPassage d’un bateau dans une écluseSchutten in de sluis
Souterrain, voûteLa constructiondes caneaux à exigé l’établissement de passages souterrains ou voête permet un gain de temps.Doorvaarttunnel voor schepen , soms ook diep ingesneden geul.
T  t             (TANLAY)
taudToile de protection afdekkleed
Tirant d’airDistance de la surface de l’ eau au point le plus haute doorvaarthoogte
Tirant d’eauDistance de la surface de l’eau à la quille de navireDiepgang schip
touageLe touage entre le toueur et plusieurs peniches Sleep van één of meerdere schepen 
toueurIl remorque des bateaux.sleepboot
tonnagePoids du bateau en tonnes métriqueTonnage in metrische tonnen 
trématageAction de dépasser un bateauAnder schip voorbij varen 
tribordLa droite du navire , arrière vers l’avantstuurboord
V v(VANDENESSE)
vantellesvannessur les portes de l’écluseSluisdeurkleppen 
Virer bord pour bord faire demi-tourHalfrond zwaaien 
Virer,virementun bateau ne torne pas,il vireEen boot zwaait. Zwaaikom
Bron: Sjaak Anders

Riverspeak: Het vertaalboekje voor de scheep- en pleziervaart

Wie met zijn schip, boot of jacht een reis naar het buitenland gaat doen wordt altijd geconfronteerd met een taalbarrière. Ongeacht of je een taal wel of niet spreekt loop je tegen de vele vaktermen en nautische begrippen aan die gebruikt worden in de binnenvaart. In dit boekje komt u ze vrijwel allemaal tegen. Het boekje is in de stuurhut gemaakt en is dus puur vanuit de praktijk ontwikkeld.
Bestel het boekje hier

Bronnen : Sjaak Anders, Navicarte en Fluvial, VNF, Varen doen je Samen!, Jan Blonk