Kruispunt Dordtsche Kil – Hollandsch Diep

De kruising Hollandsch Diep – Dordtsche Kil – Zuid-Hollandsch Diep is een druk bevaren stukje water, waar niet alleen recreatie- en binnenvaart elkaar ontmoeten, maar waar ook (bovenmaatse) zeeschepen varen van en naar het zeehavengebied Moerdijk. 

Sommige zeeschepen zijn zodanig groot en steken zo diep, dat deze vanwege hun afmetingen onder de categorie bovenmaats vallen. Bij het oversteken van zeeschepen van en naar het zeehavengebied Moerdijk vaart de zeevaart in de denkbeeldige zeevaartgeul. Voor zeevaart die onder de categorie bovenmaats vallen, moet overdag een zwarte cilinder en ‘s nachts drie rode rondom schijnende lichten in verticale lijn getoond worden. Alle andere schepen dienen aan bovenmaatse zeeschepen die dit dag- en nachtteken voeren voorrang te verlenen. 

Rijkswaterstaat heeft in 2017 en 2018 een aantal maatregelen getroffen om de veiligheid voor de scheepvaart op deze kruising te vergroten. Hieronder beschrijven we de passage langs dit drukke knooppunt vanuit alle drie de richtingen, gezien vanuit het perspectief van een plezierjacht (onder de 15 meter, dus kleine recreatievaart). 

1) Komende vanuit de Dordtsche Kil:

Op de hele Dordtsche Kil is het van groot belang dat je goed stuurboordwal vaart. Als je dus uit de Dortsche Kil komt en het Hollandsch Diep op vaart in de richting van Willemstad (West), blijf dan gewoon stuurboordwal varen. Er ligt daar aparte recreatiebetonning (aanvullende drijvende markering op een diepte van 2 meter). Let op: je kunt er andere recreatievaart uit tegenovergestelde richting verwachten. Dit is niet verboden. Een ieder dient in de aangewezen recreatiegeul goed stuurboord te houden. 

Als je vanuit de Dordtsche Kil naar het oosten wil varen, het Hollandsch Diep op richting Moerdijkbruggen – Amer en Nieuwe Merwede , moet je het vaarwater geheel oversteken. Hier is het zaak om goed uit te kijken en te wachten als er grote- en/of( bovenmaatse) zeevaart aankomt. Probeer niet krap voor een dergelijk schip over te steken, maar neem de ruimte. Snij ook niet de bocht te scherp af. Vaar als het druk is een stukje het Hollandsch Diep in westelijke richting op en steek dan zo haaks mogelijk over naar de zuidelijk of linkeroever het het Hollandsch Diep (Brabantse kant). 

Voor niet al te hoge recreatievaart zijn buiten het hoofdvaarwater twee (2) doorvaartopeningen aan de Brabantse kant van de Moerdijkbruggen aangewezen door blauwe borden met “SPORT”. De doorvaarthoogte in het hoofdvaarwater van de Moerdijkbruggen zijn aangewezen door middel van twee gele ruiten naast elkaar. De aangewezen doorvaarthoogte die tevens zijn voorzien van twee gele lichten onder de gele ruiten geven de hoogste doorvaartopening aan. De doorvaarthoogten worden aangewezen door hoogteborden op de pijlers. Indien nodig mag de recreatievaart gebruik maken van de aangewezen doorvaartopeningen in het hoofdvaarwater. Geadviseerd wordt dat de recreatievaart zoveel mogelijk gebruik maakt van de aangewezen doorvaartopeningen die zijn aangewezen door de blauwe borden met SPORT.

2) Komende vanuit de richting van Drimmelen (Oosten): 

Kom je aanvaren vanuit het oosten, van de Nieuwe Merwede of de Amer en vaar je richting de Moerdijkbruggen, dan kun je gebruik maken van de aangewezen recreatiegeul, door zoveel mogelijk stuurboord wal (rechteroever) aan te houden. De twee meest noordelijke doorvaartopeningen (zijde Willemsdorp) zijn aangewezen voor niet al te hoge recreatievaart en worden kenbaar gemaakt door middel van blauwe borden met SPORT. De doorvaarthoogte in het hoofdvaarwater van de Moerdijkbruggen is aangewezen door middel van twee gele ruiten naast elkaar. De aangewezen doorvaarthoogte die tevens zijn voorzien van twee gele lichten onder de gele ruiten geven de hoogste doorvaartopening aan. De doorvaarthoogten worden aangewezen door hoogteborden op de pijlers. Indien nodig mag de recreatievaart gebruik maken van de aangewezen doorvaartopening in het hoofdvaarwater. 

Als je de Dordtsche Kil in wil varen, hou je gewoon strak stuurboordwal aan, langs de recreatiebetonning. Als je rechtdoor het Hollandsch Diep op vaart, richting Willemstad (het westen), moet je de monding van de Dordtsche Kil loodrecht oversteken. Ook hier weer goed uitkijken, eventueel kun je eerst de Dordtsche Kil invaren en vervolgens op een geschikt moment de Dordtsche Kil oversteken om weer in westelijke richting het Hollandsch Diep in te varen richting Willemstad. (niet wachten, want er staat een behoorlijke stroom bij het sectorlicht Willemsdorp en de ligt aan lager wal). Kijk ook goed achterom of er grote vaart achter je zit die de Dordtsche Kil in wil varen. Steek over en neem de recreatiegeul aan stuurboordwal van het Hollandsch Diep. 

Een andere mogelijkheid voor de recreatievaart is om bovenstroom van de Moerdijkbruggen, bij de ankerplaats Bergesche Veld, het Hollandsch Diep Oost over te steken naar de zuidelijke oever (linkeroever of Brabantsche Kant) en in de recreatiegeul, door de twee aangewezen doorvaartopeningen voor SPORT, indien je niet te hoog bent. In de deel dat voor de recreatievaart is aangewezen kun je tegenliggende vaart tegenkomen, houdt zoveel mogelijk stuurboord. Na passage van de Moerdijkbruggen steek je het Zuid-Hollandsch Diep over en vaar je in de aangewezen recreatiegeul, langs de Sassenplaat, in westelijke richting. Het voordeel is dat je niet de drukke splitsing bij de Dordtsche Kil (bij Willemsdorp) hoeft over te steken en dat je tot Willemstad aan hoger wal vaart als de wind uit het Z of ZW komt. Daarnaast mis je ook een sterke stroming bij het sectorlicht Willemdorp. Ook hier geldt dat je in de recreatiegeul zoveel mogelijk stuurboord houdt. 

3) Komende vanuit de richting van Willemstad (Westen):

Als je vanuit het Hollandsch Diep de Dordtsche Kil in wil varen dien je ruim van tevoren het Hollandsch Diep over te steken naar Bakboordwal en daar de recreatiegeul te nemen. (Langs de jachthaven van Strijensas). Dan bij het begin van de Dortsch Kil, haaks oversteken naar de stuurboordwal van de Dortsch Kil. Je kunt dan strak Stuurboordwal de Dortsch Kil opvaren. Ook hier goed opletten of de weg voldoende vrij is. 

Als je vanuit Willemstad rechtdoor wilt richting Drimmelen, hou je gewoon stuurboordwal aan. Let wel op dat je de grote vaargeul passeert komende vanuit het Zuid-Hollandsch Diep. Kijk ook daar goed uit en geef ruimte. Passeer vervolgens de Moerdijkbrug onder de aangegeven opening voor de recreatievaart indien de hoogte dat toelaat Aan de pijlers hangen hoogteschalen. De aangewezen doorvaartopeningen met de gele ruiten in combinatie met de gele lichten, geven de hoogste doorvaartopening aan. Hoge recreatievaart mag gebruik maken van deze aangewezen doorvaartopeningen in het hoofdvaarwater. 

Algemeen: 

Luister uit op marifoonkanaal 10 (Schip-schip verkeer). Dan luister je direct mee met het marifoonverkeer tussen schepen onderling. Het komt op deze kruising met grote regelmaat voor dat beroepsvaart met elkaar afspreekt om stuurboord-stuurboord te passeren, bijvoorbeeld tussen een schip dat komende uit westelijke richting de Dortsche Kil in wilt draaien, en een schip dat uit oostelijke richting komt en het Hollandsch Diep op wilt varen. 

De bovenmaatse zeevaart is te herkennen aan een zwarte cilinder (overdag) of drie rondomschijnende rode lichten boven elkaar (‘s nachts). 

Rijkswaterstaat ontwikkelde i.s.m. ‘Varen doe je Samen!’ twee infographics die de situatie op deze drukke kruising inzichtelijk maakt, een voor de recreatievaart, en een voor de beroepsvaart. 

Regionale Verkeerscentrale Dordrecht

De verkeersleiders op de Regionale Verkeerscentrale in Dordrecht hebben enige tijd geleden een casus gehouden over het oversteken van het Hollandsch Diep naar de Dortsche Kil
De grens op het Hollandsch Diep is het sectorlicht Willemsdorp. Ten oosten daarvan is nevenvaarwater, ten westen daarvan is hoofdvaarwater. De grens Zuid-Hollandsch Diep (nevenvaarwater) – Hollandsch Diep (hoofdvaarwater) loopt over de boeien HD51 en HD53/ZHD2.
Omdat ter plaatse e.e.a. gereguleerd wordt met hoofd- en nevenvaarwater is artikel 6.17 niet van kracht (kruisende koersen). Artikel 6.16 is wel van toepassing. Dit artikel gaat over uitvaren en invaren van havens en nevenvaarwateren en het daarbij invaren of oversteken van een hoofdvaarwater.
Dit artikel geeft echter geen rangorde aan als men dit tegelijk doet.
In de casus zitten beide schepen op de grens nevenvaarwater/hoofdvaarwater. Beide schepen zijn uitvarend uit een nevenvaarwater en varen daarbij het hoofdvaarwater in. Omdat artikel 6.16 geen rangorde aangeeft, zal goed zeemanschap (artikel 1.04) hier een oplossing moeten bieden, waarbij diverse factoren een rol kunnen spelen. Denk aan wind, stroom, afmetingen en/of manouvreerbaarheid schepen etc.

Vraag: Kunt u mij uitleggen waarom er stuurboord op de kop van het Zuid-Hollandsch Diep een scheidingston aangeeft dat het hoofdvaarwater aan stuurboord ligt?
Antwoord: De betreffende scheidingsboei geeft aan hoofdvaarwater rechts. Dus Hollandsch Diep hoofdvaarwater tov Zuid-Hollandsch Diep. De scheiding hoofd- en nevenvaarwater van het Hollandsch Diep is de denkbeeldige lijn die loopt over het sectorlicht Willemsdorp.

Artikel 6.16

Goed Zeemanschap en aansprakelijkheid.

Op de weg noemen we ze voorrangsregels, maar op het water spreken we over uitwijkregels. Je moet er alles aan doen om een aanvaring te voorkomen. Goed zeemanschap heet dat. Net zoals we regels hebben in het wegverkeer (de Wvw) moeten we ons op het water aan de regels vastgelegd in het Binnenvaartpolitiereglement (Bpr) houden om schade te voorkomen. Als je je daar niet aan houdt, dan ben je in principe aansprakelijk. En omgekeerd: als ik alles volgens het boekje doe, ben ik dan gedekt? Nee dus! In tegenstelling tot het wegverkeer is namelijk op het water nog sprake van een heel belangrijke, zogenaamd open norm: goed zeemanschap. In het Bpr is dit vastgelegd in de artikelen 1.04 en 1.05.

Voorzorgsmaatregelen (Art. 1.04)

“De schipper moet, ook bij ontbreken van uitdrukkelijke voorschriften in dit reglement, alle voorzorgsmaatregelen nemen die volgens goed zeemanschap of door de omstandigheden waarin het schip of het samenstel zich bevindt zijn geboden, teneinde met name te voorkomen dat: het leven van personen in gevaar wordt gebracht; schade wordt veroorzaakt aan andere schepen of aan drijvende voorwerpen, dan wel aan oevers of aan werken en inrichtingen van welke aard ook die zich in de vaarweg of op de oevers daarvan bevinden; de veiligheid of het vlotte verloop van de scheepvaart in gevaar wordt gebracht.”

Afwijken van het reglement (Art. 1.05)

“De schipper moet in het belang van de veiligheid of de goede orde van de scheepvaart (…) volgens goed zeemanschap afwijken van de bepalingen van dit reglement.”

Bron: Varen doe je samen, Rijkswaterstaat, Regionale Verkeerscentrale Dordrecht, Cursusvaarbewijs.nl