Overzichtskaart varend ontgassen

Tankschepen vervoeren gevaarlijke (‘natte’) stoffen. Na het lossen van een vloeibare lading blijft er altijd wat van het geloste product in de tank van het schip achter. Deze restanten moeten soms eerst weg. Pas wanneer de tank helemaal schoon is, kan de nieuwe lading aan boord. Daarom blaast een schipper zijn tanks en leidingen met ventilatoren door. Dit heet ontgassen: de stoffen verdampen en komen in de lucht terecht tijdens het varen. Het ontgassen tijdens varen is nu volgens de Europese overeenkomst voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over de binnenwateren (het ADN) onder voorwaarden toegestaan. Lees meer over het toekomstige landelijk verbod op varend ontgassen.

Wat doet de inspectie?

De inspectie houdt toezicht op basis van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen (Wvgs) en het ADN. Een aantal landen, waaronder Nederland, bereidt zich voor op een verbod voor varend ontgassen (het CDNI). Bovendien is het ontgassen van benzine, benzeen en bezeenhoudende stoffen nu al verboden. Ook is ontgassen van andere stoffen dicht bij bruggen, sluizen en dichtbevolkt gebied niet toegestaan.

Melden

Omwonenden kunnen vermoedens van onjuiste ontgassingen melden bij omgevingsdiensten.  Vervolgens informeert de omgevingsdienst betrokken handhavers. Dit zijn de politie, havenbedrijven en de ILT. Wilt u een melding doen van een vermoedelijke ontgassing op een plek waar dat niet mag? Dan kunt u terecht bij de omgevingsdienst in uw provincie.

Voorbereiding op verbod

In 2020 bereidt de ILT zich voor op de handhaving van het gefaseerd en stofgerelateerd verbod op varend ontgassen. De inspectie werkt hierbij samen met haar partners. Het netwerk van snuffelpalen (e-noses) van de omgevingsdiensten, gegevens van drones én meldingen van burgers registreren mogelijk varend ontgassen. De ILT bekijkt de gegevens uit al deze informatiebronnen. Na de analyse kan de ILT besluiten om een schip te inspecteren om verder onderzoek te doen naar het ontgassen.
Wordt een gevaarlijke stof bijvoorbeeld ontgast dichtbij sluizen, voorhavens, bruggen of in dichtbevolkte gebieden? Dan zal de inspecteur de wet- en regeling handhaven. 

Ontgassen volgens het toekomstige CDNI

Op dit moment doen verschillende bedrijven proeven met zogenaamde ‘mobiele ontvangstsinrichtingen’. Dit zijn verplaatsbare ontgassingsmogelijkheden voor schepen, die moeten voldoen aan de ADN-wetgeving. Hierop houdt de ILT toezicht. Deze installaties vangen gassen en dampen op en voorkomen dat deze stoffen in de lucht komen. Is ontgassen in de lucht straks overal verboden? Dan moet een schipper gebruik maken van een ontvangstinrichting.

Welke ontgassingsroutes zijn nu toegestaan?

In augustus 2019 informeerde de minister van IenW de Tweede Kamer over de manier waarop de ILT varend ontgassen op grond van het ADN handhaaft. De Kamerbrief (augustus 2019) gaat in op:

• de handhaving;
• gebieden waar het ontgassingsverbod geldt;
• invulling van het ADN-begrip ‘dichtbevolkt’ zoals de ILT gebruikt bij toezicht en handhaving.

In 2020 publiceerde de inspectie, als uitwerking van de Kamerbrief, een online overzichtskaart voor schippers en handhavers. Hierop staat in rood aangegeven waar ontgassen volgens het ADN niet is toegestaan.

Ontgassen is bovendien verboden als:

• dit door (inter)nationale, provinciale of gemeentelijke wetgeving wordt beperkt (zie ADN 7.2.3.7.0);
• de schipper niet aan alle ADN-voorwaarden voldoet;
• het gebeurt in de nabijheid van dichtbevolkte gebieden, voorhavens, sluizen en bruggen.

Ontgassingsinstallatie

Vanwege de risico’s voor mens en milieu vraagt de inspectie ladingtanks zoveel mogelijk bij een mobiele ontgassingsinstallatie te ontgassen.